Phơi nắng, tắm nước ấm, xông tinh dầu hay súc miệng bằng nước muối đậm, dầu mè, nước tỏi ngâm… không giúp ngăn ngừa hay diệt virus gây Covid-19, theo bác sĩ.
Bác sĩ Phạm Ánh Ngân, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM Cơ sở 3, cho biết, hiện nay, ngoài các khuyến cáo chính thức, cụ thể của Bộ Y tế về biện pháp khử khuẩn tại nhà như rửa tay và vệ sinh bề mặt tiếp xúc với dung dịch sát khuẩn, 5K…, còn nhiều thông tin lan truyền về cách phòng tránh, điều trị Covid-19 không có cơ sở khoa học, khiến người dân hoang mang.
Bác sĩ Ngân khuyến cáo người dân bình tĩnh, thận trọng khi tiếp cận các nguồn thông tin về dịch bệnh. Ba cách phòng bệnh được bác sĩ cho là sai lầm, như sau:
Sát khuẩn vùng hầu họng bằng nước muối đậm (ưu trương), dầu mè, nước tỏi bảo vệ cơ thể khỏi Covid-19?
Các sản phẩm nước muối trên thị trường hiện nay thường ở nồng độ 0,9%, hoặc cao hơn như 1,5%, 2,2%, 3%, 7%. Bạn cũng có thể tự pha nước muối tại nhà để dùng, tuy nhiên thường không đảm bảo được nồng độ.
Nhiều thông tin cho rằng dùng nước súc miệng và xịt mũi họng kết hợp tinh dầu thảo mộc để ngăn ngừa Covid-19. Tuy nhiên, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), chưa có bằng chứng cho thấy thường xuyên sử dụng các dung dịch nước muối, nước sát khuẩn để nhỏ mũi và súc miệng sẽ giúp phòng Covid-19.
Những khuyến cáo súc miệng bằng dầu mè, nước tỏi giúp thay đổi pH trong môi trường hầu họng, nhằm diệt virus, bác sĩ Ngân cho rằng thiếu cơ sở khoa học, chưa được kiểm chứng. Thậm chí, nhỏ những dung dịch này vào mũi, họng có thể tăng nguy cơ hít sặc, đặc biệt ở t.rẻ e.m, cũng như làm khô rát, gây cảm giác nóng rộp ở niêm mạc vùng hầu họng, ảnh hưởng đến ăn uống.
Người bị viêm mũi dị ứng, bệnh lý mũi xoang, nên tham vấn ý kiến từ bác sĩ về dung dịch xịt rửa mũi phù hợp và số lần xịt rửa trong ngày tùy theo mức độ nặng của bệnh.
Thông tin uống nước tỏi ngâm sẽ diệt virus gây Covid-19 là thiếu cơ sở khoa học, chưa được kiểm chứng. Ảnh: Johnathan21.
Phơi nắng có giúp diệt virus gây Covid-19?
nCoV tồn tại trong không khí khoảng ba giờ, mất khả năng lây nhiễm sau 30 phút ở nhiệt độ trên 56oC. “Phơi nắng không trực tiếp diệt virus”, bác sĩ Ngân nói.
Phơi nắng hỗ trợ cơ thể tổng hợp vitamin D, một vitamin cần thiết cho chuyển hóa của cơ thể (hệ miễn dịch và xương). Bên cạnh đó, năng lượng từ ánh nắng giúp đồng hồ sinh học của cơ thể được kích hoạt theo nhịp ngày – đêm, khiến chúng ta dễ vào giấc ngủ và tỉnh táo khi thức dậy. Tuy nhiên, tiếp xúc với ánh nắng quá lâu sẽ ảnh hưởng đến da, gây cảm nắng (hoa mắt, nóng hâm hấp, tăng khô khát).
Vì vậy, chúng ta vẫn cần tiếp xúc ánh nắng sáng và chiều nhưng nên giới hạn thời gian dưới 30 phút. Người làm công việc ngoài trời nên dùng kem chống nắng, đeo kính mát, mặc quần áo che chắn tránh bị cảm nắng.
Xông tinh dầu, tắm nước ấm, đeo khẩu trang tẩm dầu gió, dầu tràm… sẽ phòng ngừa Covid-19?
Trong những ngày thời tiết chuyển mùa, xông tinh dầu, tắm nước ấm sẽ đem lại cảm giác dễ chịu, giảm hơi ẩm thấp của môi trường tác động lên cơ thể và không gian xung quanh, bớt căng thẳng do dịch bệnh.
Mặc dù vậy, tắm nước ấm không giúp cơ thể tăng thân nhiệt đủ để tiệt trừ virus. Xông tinh dầu nhiều hơn hai lần mỗi ngày, cộng với luồng khí trực tiếp từ máy xông sẽ khiến niêm mạc đường hô hấp trở nên nhạy cảm, tạo cảm giác khô rát hoặc tăng tiết dịch nhầy nhiều sau khi xông.
“Do đó, quan điểm tắm – xông để diệt virus nhiều lần trong ngày là sai lầm”, bác sĩ Ngân nói.
Tẩm dầu gió xanh, dầu tràm, dầu khuynh diệp… lên khẩu trang cũng không có tác dụng ngừa virus, theo bác sĩ. Các thành phần trong dầu như Menthol 5% (tinh chất bạc hà), Methyl Salicylate 6%, Eucalyptus oil 56%(dầu khuynh diệp) tạo cảm giác the mát, giảm đau ngoài da (methyl salicylate), song không có tác dụng bất hoạt virus.
Bác sĩ khuyến cáo, khi ở nhà, bên cạnh tuân thủ 5K, bạn cần có thời gian sinh hoạt phù hợp, ngủ đủ giấc và tập thể dục. Bạn cũng có thể luyện các bài tập thở, quan sát hơi thở và thả lỏng bản thân.
Nên dành 3-5 phút ngồi thẳng lưng hoặc nằm thẳng, hít thở sâu và cảm nhận hơi thở đi vào cơ thể, sau đó nhẹ nhàng thở ra bằng miệng. Thời gian tập chia thành nhiều lần trong ngày, tăng dần số phút khi đã quen. Luyện tập và quan sát hơi thở giúp làm khỏe các cơ hô hấp, đặc biệt là cơ hoành, khi ta hít thở sâu.
Tham khảo bài tập thở tốt cho phổi do bác sĩ Q Trinh hướng dẫn.
Bác sĩ Q Trinh hướng dẫn tập thở phục hồi phổi.
Nhận biết và phòng ngừa bệnh nhuyễn xương
Nhuyễn xương là một kết quả từ khiếm khuyết trong quá trình tạo xương trong cơ thể. Ở mức độ nhẹ, biểu hiện của nhuyễn xương rất nghèo nàn và thường bị bỏ qua như còi xương ở t.rẻ e.m, tuy nhiên ở mức độ nặng có thể gây ra đau xương, yếu cơ khiến vận động trở nên khó khăn.
Bệnh nhuyễn xương là gì?
Bệnh nhuyễn xương là sự suy yếu của xương, thường là do cơ thể thiếu vitamin D trầm trọng. Chứng nhuyễn xương thường xảy ra ở người lớn. Khi tình trạng này xảy ra ở trẻ, nó được gọi là còi xương. Chứng nhuyễn xương thường xảy ra ở phụ nữ, đặc biệt là trong thời gian mang thai.
Nhuyễn xương khác với loãng xương, mặc dù cả hai đều là các vấn đề về xương và dễ làm gây ra gãy xương. Nhuyễn xương được dùng để chỉ sự mềm xương.
Nguyên nhân gây ra bệnh nhuyễn xương
– Thiếu vitamin D: Ánh sáng mặt trời có thể tạo ra vitamin D khi hấp thụ qua da. Do đó, những người sống ở khu vực thiếu ánh sáng mặt trời hoặc có chế độ ăn ít vitamin D có thể phát triển chứng nhuyễn xương. Thiếu vitamin D là nguyên nhân phổ biến nhất gây nên chứng nhuyễn xương.
Thiếu vitamin D là nguyên nhân gây bệnh.
– Phẫu thuật: Thông thường dạ dày sẽ chuyển hóa thức ăn để giải phóng vitamin D và các khoáng chất được hấp thụ trong ruột. Quá trình này sẽ bị gián đoạn nếu có phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ dạ dày, gây nên thiếu vitamin D và canxi. Bên cạnh đó, phẫu thuật cắt bỏ ruột non cũng có thể gây ra thiếu 2 chất trên.
– Bệnh Celiac (không dung nạp gluten): Khi bị bệnh Celiac, nếu tiêu thụ các loại thực phẩm có chứa gluten sẽ phá hủy niêm mạc ruột non. Khi niêm mạc ruột bị hư, nó sẽ không hấp thụ tốt các chất dinh dưỡng và có thể gây ra thiếu vitamin D và canxi.
– Rối loạn chức năng thận hoặc gan: Các cơ quan này tham gia vào việc kích hoạt vitamin trong cơ thể. Khi có các vấn đề về gan hoặc thận, khả năng tạo ra vitamin D cũng có thể bị ảnh hưởng.
– Thuốc: Một số loại thuốc dùng trong điều trị co giật như: phenytoin và phenobarbital có thể gây ra thiếu hụt trầm trọng vitamin D và làm nhuyễn xương.
Các triệu chứng của nhuyễn xương
Các triệu chứng của nhuyễn xương bao gồm:
Đau ở chân, phần trên của đùi và đầu gối;
Cơ yếu, đau và cứng, đặc biệt là ở thân, vai, mông và cẳng chân;
Đi lại khó khăn;
Xương có thể nhạy cảm với những va chạm cho dù là nhẹ;
Co thắt cơ bắp;
Gãy xương giả của xương chịu trọng lượng, ví dụ như ở bàn chân và xương chậu.
Nhiều trường hợp nhuyễn xương có thể không có bất kỳ triệu chứng nào.
Chẩn đoán nhuyễn xương như thế nào?
Các triệu chứng phổ biến nhất của bệnh nhuyễn xương thường là đau nhức xương và cơ nhưng rất mơ hồ. Nhiều trường hợp có thể mất 2-3 năm để chẩn đoán tình trạng bệnh.
Tuy nhiên, một khi bác sĩ nghi ngờ bệnh nhuyễn xương, một số xét nghiệm có thể giúp việc chẩn đoán nhanh chóng hơn. Bác sĩ có thể phân tích mẫu m.áu và nước tiểu để phát hiện các tình trạng như: Hàm lượng canxi thấp; Mức phốt phát thấp; Nồng độ cao của hormone tuyến cận giáp; Mức độ cao của phosphatase kiềm. Ngoài ra, các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh sử dụng tia X và kiểm tra mật độ xương cũng có thể được sử dụng để hỗ trợ chẩn đoán.
Có phòng ngừa được không?
Nên phơi nắng để phòng nhuyễn xương, còi xương.
Nhuyễn xương thường gây ra bởi ánh nắng mặt trời không đầy đủ hoặc chế độ ăn uống vitamin D thấp nên thường có thể được ngăn chặn được. Một vài gợi ý để giúp giảm nguy cơ nhuyễn xương phát triển: Hãy dành một vài phút trong ánh mặt trời,15 phút ánh nắng mặt trời trực tiếp một vài lần một tuần là đủ để sản xuất vitamin D; Ăn thức ăn nhiều chất vitamin D bao gồm các loại thực phẩm tự nhiên giàu vitamin D, bao gồm cả dầu cá (cá hồi, cá thu, cá mòi) và lòng đỏ trứng. Ngoài ra hãy tìm loại thực phẩm có tăng cường vitamin D như ngũ cốc, sữa, bánh mì và sữa chua…
Hãy bổ sung vitamin D và canxi nếu cần thiết theo chỉ định của bác sĩ.
BS. Hoàng Lan
